Zakończenie międzynarodowego projektu z udziałem Spółdzielni
Trzy lata temu ruszył międzynarodowy, interdyscyplinarny projekt EC², którego celem było wsparcie transformacji energetycznej krajów Unii Europejskiej. Jego partnerem, na zaproszenie Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, została również Spółdzielnia Mieszkaniowa Wrocław-Południe. Właśnie zakończono projekt, a wynikające z niego wnioski i rekomendacje przekazano podczas finalnego spotkania, które odbyło się 10 kwietnia.
Projekt EC² został sfinansowany w ramach programu Horyzont 2020 Unii Europejskiej, poświęconego badaniom naukowym i innowacjom. Jego ścisłe konsorcjum stanowiło 20 naukowców z zakresu ekonomii, prawa oraz psychologii społecznej, reprezentujących uczelnie z Wrocławia, Austrii, Holandii i Niemiec. Badania prowadzono, bazując na przykładach dużych i innowacyjnych inicjatyw energetycznych, jak Wrocławska Elektrownia Słoneczna w naszej Spółdzielni, farma fotowoltaiczna w gminie Prusice czy ekowioska Torri Superiore we Włoszech. Założycielka tej ostatniej – Lucilla Borio – także gościła we Wrocławiu w czasie zamknięcia projektu. Podczas otwartego spotkania opowiedziała, jak przekształciła niedużą miejscowość w ekospołeczność, centrum badawcze oraz szkoleniowe. Jej doświadczenia były brane pod uwagę w czasie naukowego dyskursu nad obywatelstwem energetycznym oraz wspólnotami energetycznymi, podobnie jak doświadczenia Spółdzielni Mieszkaniowej Wrocław-Południe.
Istotnym osiągnięciem projektu jest wypracowana przez naukowców definicja obywatelstwa energetycznego. Zostało ono określone jako: „wiara ludzi, że jako jednostki i zbiorowości mają prawa i obowiązki w zakresie sprawiedliwej i zrównoważonej transformacji energetycznej oraz ich motywacja do działania w oparciu o te prawa i obowiązki.” Podczas zamknięcia projektu prof. dr hab. Bożena Ryszawska z Uniwersytetu Ekonomicznego mówiła, że, przy zachodzących obecnie zmianach w podejściu do energetyki, sprecyzowanie tej definicji było ważne, bo pozwoli wyjść w myśleniu o energetyce poza model czysto rynkowy, nastawiony wyłącznie na korzyści ekonomiczne. Obywatelstwo energetyczne odwołuje się nie tylko do tego, czy inwestowanie w czystą energię się opłaca, ale też do związanych z nim praw i poczucia odpowiedzialności – za siebie, innych ludzi i środowisko. Prof. podkreślała, że nie należy redukować roli obywatela do konsumenta.
Prof. dr hab. Piotr Szymański przedstawił wynikające z projektu rekomendacje dla przedstawicieli samorządu, organizacji pozarządowych i instytucji odpowiedzialnych za transformację energetyczną. Szczególnie podkreślał potrzebę współpracy i współodpowiedzialności, a także dostępu do wiarygodnej informacji. Mówił o ważnej roli ko-kreacji, czyli współtworzenia, gdzie obywatel staje się aktywnym podmiotem uczestniczącym w tworzeniu i wdrażaniu określonych rozwiązań.
W spotkaniu zamykającym projekt na Uniwersytecie Ekonomicznym wzięli udział, oprócz naukowców z europejskich uczelni, także przedstawiciele wrocławskich władz i instytucji, m.in.: Bartłomiej Ciążyński – wiceprezydent Wrocławia, Grzegorz Synowiec z Wydziału Energii i Klimatu w Urzędzie Miejskim we Wrocławiu, Piotr Chmiel z Instytutu Rozwoju Terytorialnego, Maria Lewandowska-Mika – dyrektor Dolnośląskiej Federacji Organizacji Pozarządowych i Roman Papiór – doradca energetyczny w WFOŚiGW. Nie zabrakło też przedstawicieli naszej Spółdzielni. Jak przekonują naukowcy realizujący projekt, wyniki ich badań będą mogły być wykorzystane w realizacji strategii rozwojowej Wrocławia i Dolnego Śląska, podejmowaniu działań w zakresie neutralności klimatycznej Wrocławia i angażowaniu mieszkańców we współtworzenie projektów. Wszystkie wnioski i rekomendacje będą dostępne w poprojektowym raporcie.
